دانشگاه شاهرود تنها دانشگاه استان سمنان و همچنین تنها دانشگاه منطقه شمال شرق کشور می‌باشد که در رشته مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک فعالیت دارد. این دانشکده از سال 1352 فعالیت خود را تحت عنوان مدرسه عالی معدن و با راه‌اندازی مقطع کاردانی در رشته استخراج معادن زغال‌سنگ آغاز نمود. در سال 1366 در رشته کارشناسی مهندسی استخراج معدن و در سال 1370 در رشته کارشناسی مهندسی اکتشاف معدن دانشجو پذیرفت. در مهرماه سال 1376 با پذیرش دانشجو در دوره کارشناسی ارشد استخراج معدن ، فعالیت آموزشی در این دانشگاه وارد مقطع تحصیلات تکمیلی شد. این حرکت با پذیرش دانشجو در رشته کارشناسی ارشد اکتشاف معدن از مهرماه 1378 و همچنین کارشناسی ارشد ژئوفیزیک گرایش ژئوالکتریک از مهرماه 1379 وارد مرحله نوینی گردید. این روند رو به رشد در مهرماه 1381 با پذیرش دانشجو در مقطع دکتری استخراج معدن برای اولین بار در دانشگاه و در مهرماه 1383 با پذیرش دانشجو در مقطع دکتری اکتشاف معدن بار دیگر پتانسیل‌ها و توانمندی‌های علمی این دانشکده را به عرصه ظهور رساند در ادامه روند رو به رشد توسعه این دانشکده با توجه به موافقت‌های اخذشده در سال 1387 پذیرش دانشجو در دوره کارشناسی ارشد اکتشاف نفت و در سال 1388 پذیرش دانشجو در مقطع دکتری فرآوری مواد معدنی صورت پذیرفت و دوره‌های کارشناسی ارشد ژئوفیزیک گرایش لرزه شناسی و گرانی سنجی و کارشناسی ارشد حفاری و بهره‌برداری از مخازن نفت و کارشناسی ارشد مکانیک سنگ در مهرماه 1389 راه‌اندازی شد. پیشرفت‌های این دانشکده در سال 1391 با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد فرآوری مواد معدنی و در سال 1391 در مقطع دکتری مکانیک سنگ کامل تر شد.
از سوی دیگر پذیرفته شدن میانگین 40% فارغ‌التحصیلان دوره‌های کارشناسی معدن این دانشکده در آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یکی دیگر از دلایل روشن توانمندی این دانشکده در اجرای موفق دوره‌های فوق می‌باشد.